อุษาคเนย์ หรือ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Southeast Asia) เป็นภูมิภาคที่ประกอบด้วยความหลากหลายของกลุ่มสังคมและกลุ่มวัฒนธรรมต่างๆ ที่สลับซับซ้อนมากที่สุดบริเวณหนึ่งของโลก การตั้งถิ่นฐานอันหลากหลายและกระจายตัวอยู่ทั่วไปในภูมิภาค ของมนุษย์ตั้งแต่สมัยก่อน ประวัติศาสตร์ตามหลักฐานทางโบราณคดี การบูรณาการทางสังคมที่แตกต่างกันด้วยพัฒนาการภายในและการติดต่อแลกเปลี่ยนกับอารยธรรมทางไกลที่มาจากโลกตะวันออกและโลกตะวันตก การเปลี่ยนผ่านลักษณะสังคมจากสังคมแบบจารีตประเพณีมาสู่สังคมสมัยใหม่ด้วยอิทธิพลในช่วงสมัยอาณานิคมและหลังอาณานิคม ตลอดจนสภาวะโลกาภิวัตน์ในปัจจุบัน ทำให้เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นพื้นที่สำคัญทางการศึกษาด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี มานุษยวิทยา ตลอดจนศาสตร์สาขาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง นักมานุษยวิทยาเองให้ความสนใจศึกษาภูมิภาคนี้เป็นอย่างมากจนทำให้อาณาบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็น “สวรรค์ของการศึกษาทางมานุษยวิทยา”