การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical thinking) หมายถึง กระบวนการคิดที่ใช้เหตุ ใช้ผลพิจารณาไตร่ตรองอย่างรอบคอบ โดยการศึกษาข้อมูลหลักฐานแยกแยะข้อมูลว่าข้อมูลใดคือ ข้อเท็จจริง ข้อมูลใดคือความคิดเห็น ตลอดจนพิจารณาความน่าเชื่อถือของข้อมูล แล้วตั้งสมมุติฐาน เพื่อหาสาเหตุของปัญหา และสามารถหาแนวทางแก้ไขปัญหานั้นๆ ได้ ดังนั้น ครูผู้สอนสังคมศึกษา ควรฝึกให้ผู้เรียนรู้จักใช้เหตุผลพิจารณาไตร่ตรองอย่างรอบคอบ ย่อมทำให้เป็นคนใจกว้าง ยอมรับ ความคิดเห็นที่แตกต่างไปจากตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ