สังคมสงเคราะห์สุขภาพจิตเป็นการทำงานที่ต้องมีพื้นฐานด้านความเข้าใจในธรรมชาติของมนุษย์การปฏิบัติงานของนักสังคมสงเคราะห์สุขภาพจิตผู้หนึ่ง เป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นได้ว่า นักสังคมสงเคราะห์สุขภาพจิตผู้นั้นมีความเข้าใจอย่างไร ต่อผู้ป่วย ผู้ใช้บริการ ญาติหรือครอบครัวของผู้ป่วยผู้ใช้บริการ ประชาชนในชุมชน หรือแม้แต่ต่อทีมสหวิชาชีพ หรือบุคลากรอื่นๆ ในหน่วยงาน การปฏิบัติงานของนักสังคมสงเคราะห์สุขภาพจิตมีสิ่งที่เป็นแนวคิดทฤษฎีที่เป็นรากฐานของการคิด การใช้วิจารณญาณทางวิชาชีพ การพูด การโต้ตอบ การแสดงการกระทำออกมาของนักสังคมสงเคราะห์อย่างแน่นอนชัดเจน ทั้งนี้ แนวคิดทฤษฎีที่ใช้ในการทำความเข้าใจกับธรรมชาติของมนุษย์นั้นมีอยู่มากมายหลากหลายทฤษฎี