ไชยันต์ ไชยพร นักวิชาการด้านรัฐศาสตร์ เขียนบทสะท้อนเบื้องต้นต่อพระราชดำริเกี่ยวกับสังคมและการเมืองของรัชกาลที่ 4 ที่ทรงแสดงผ่านพระราชนิพนธ์ “ธรรมวิจารินี” อ่านพระราชนิพนธ์ระหว่างบรรทัดทำให้เห็นแนวพระราชดำริและทัศนะต่างๆ ที่แสดงให้เห็นถึงความตาสว่าง ตื่นรู้ และเปิดพระราชหฤทัยต่อข้อเท็จจริงใหม่ๆ บนโลก