ทฤษฎีและแนวความคิดทางการวางแผนและผังเมือง เป็นตำราที่ผู้เขียนตั้งใจศึกษาค้นคว้าและเก็บรวบรวมข้อมูลจากหนังสือหรือตำราภาษาอังกฤษและภาษาไทยที่เกี่ยวข้อง มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาความรู้เกี่ยวกับทฤษฎี แนวความคิด และกระบวนการวางแผน กระบวนการวางผังเมืองการปฏิบัติการวางแผนและผัง ตลอดจนวิธีการและเทคนิคในการปฏิบัติทางด้านการผังเมืองตำราเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งที่ใช้ประกอบการเรียนการสอนวิชา “ผม.121 ทฤษฎีและแนวคิดทางการวางแผนและผังเมือง 1”หลักสูตรการผังเมืองบัณฑิต คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ปรับชื่อวิชาในหลักสูตรการผังเมืองบัณฑิต ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2561 เป็นวิชา “ผม.121 ทฤษฎีและแนวคิดทางการวางแผนและผังเมือง”) โดยมุ่งหมายให้นักศึกษามีความรู้และความเข้าใจในเรื่องการวางแผนและการผังเมือง รวมถึงเป็นความรู้พื้นฐานในการศึกษารายวิชาอื่นๆ ในหลักสูตร และนำไปประยุกต์ใช้ในการประกอบวิชาชีพหลังสำเร็จการศึกษา นอกจากนี้ยังมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ตำราเล่มนี้เป็นคู่มือสำหรับผู้ที่สนใจโดยทั่วไปในการสร้างความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับเรื่องของการผังเมือง